Z cyklicznych wydawnictw SEKOCENBUD wynika, że wzrost cen w branży budowlanej następuje niezmiennie już od kilku lat. Jednak do marca 2020 roku (przed pandemią COVID) wzrosty nie były tak wysokie jak w roku 2021, który przyniósł najwyższe wzrosty cen materiałów budowlanych i stawek robocizny kosztorysowej w okresie ostatnich kilkudziesięciu lat.

CENY CZYNNIKÓW PRODUKCJI

Pełen obraz zmian, w dłuższym okresie czasu obejmującym lata 2016 do 2021, został przedstawiony na wykresach zamieszczonych poniżej:

• zmiany stawek robocizny kosztorysowej (wykres 1),
• zmiany cen materiałów (wykres 2),
• zmiany pracy i najmu sprzętu budowlanego (wykres 3),

Jak wynika z przedstawionych wykresów, w okresie ostatnich 5 lat systematycznie rosły wszystkie ceny czynników produkcji, jednak trend wzrostowy nasilił się zdecydowanie od roku 2018.

W 4 kw. 2021 roku (w porównaniu do 4 kw. 2015) średnie krajowe wartości zmian wyniosły:

• stawki robocizny kosztorysowej – wzrosły o 58,2% (w tym samym czasie przeciętne wynagrodzenie w budownictwie według danych GUS wzrosło o 42,5%),
• ceny materiałów budowlanych – wzrosły o 34,6%,
• ceny najmu i pracy sprzętu budowlanego – wzrosły o 25,2%.

Należy podkreślić, że wzrosty cen materiałów budowlanych, w niektórych grupach rodzajowych, w 2021 roku były zdecydowanie wyższe niż średnia wzrostu wszystkich materiałów w skali kraju, która w tym roku wyniosła 18,2% (4kw.21/4kw.20), co pokazuje wykres 4, poniżej.

Jak widać najwyższe wzrosty w 2021 roku osiągnęły m. innymi następujące grupy materiałów:

• blachy stalowe płaskie i trapezowe - wzrost od 76,6% do 105,4 %,
• pręty stalowe, bednarka - wzrost od 68,6% do 79,5%,
• płyty OSB – wzrost o 52,3%.

Analizując dwa ostatnie (covidowe) lata, które charakteryzował największy trend wzrostu cen, to wskaźniki zmian (2020-2021) kształtowały się następująco (wykres 5):

• wzrost stawek robocizny kosztorysowej wyniósł 17,8%,
• ceny materiałów wzrosły o 21,7%,
• ceny pracy i najmu sprzętu budowlanego wzrosły o 14,4%.

KOSZTY BUDOWY OBIEKTÓW

Wzrosty cen materiałów budowlanych oraz stawek robocizny kosztorysowej spowodowały duże wzrosty kosztów budowy obiektów budowlanych.

Największe wzrosty cen obiektów budowlanych w 2021 (4kw.21/4kw.20) wystąpiły w grupach:

• obiektów inżynieryjnych: mosty i wiadukty osiągnęły wzrost 17,6%,  przyłącza wodociągowe 11,0%, drogi kołowe 9,1%,
• obiektów kubaturowych: obiekty produkcyjne, usługowe i magazynowe wzrosły o 13,1%, budynki mieszkaniowe wielorodzinne o 11,7%.

Tendencja zmian (wzrostu) cen obiektów w latach 2016-2021 została zamieszczona na wykresach 6 (budownictwo mieszkaniowe) oraz 7 (budownictwo inżynieryjne). Oprócz wskaźników wynikających z notowań SEKOCENBUD pokazano również wskaźnik zmian cen według publikacji GUS.

Jak wynika z powyższych wykresów, dynamika tych zmian była niewielka w latach 2016-2017, a największa w latach 2020-2021. W okresie 5 lat koszty budowy budynków mieszkalnych wzrosły aż o 41% (budownictwo jednorodzinne) i 39,6% (budownictwo wielorodzinne), według danych GUS, w tych branżach nastąpił wzrost o 14,6%.

W tym samym okresie koszty budowy mostów i wiaduktów były wyższe o 44%, a dróg kołowych o 35,8%, według danych GUS koszty budowy obiektów inżynieryjnych wzrosły o 11,9%.

Na tle tych zmian, wyniki firm budowlanych w okresie pandemii są bardzo dobre. Mimo to, branża budowlana wciąż boryka się z niedoborem pracowników wielu specjalności, rosnącymi kosztami zatrudnienia przy równoczesnym wzroście cen paliw, energii elektrycznej, kosztów transportu. Zapowiadane dalsze podwyżki cen surowców i materiałów mogą też powodować trudności z ich dostępnością, co już miało miejsce w ostatnim czasie.

Warunkiem koniecznym efektywnego działania firm wykonawczych, jest uwzględnienie ryzyka inflacyjnego podczas ustalania wynagrodzeń przyszłych kontraktów budowlanych. Pomocne w tym zakresie mogą być prognozy publikowane w wydawnictwie SEKOCENBUD „Zagregowane wskaźniki waloryzacyjno-prognostyczne ZWW”, które są opracowywane na podstawie wieloletnich danych publikowanych w wydawnictwach SEKOCENBUD, przy użyciu wielu metod statystyczno-ekonometrycznych, weryfikowanych i dopasowywanych do danych empirycznych w każdym kwartale z wykorzystaniem wiedzy i doświadczenia Ekspertów.

Więcej danych, wskaźników i prognoz dotyczących cen czynników produkcji i obiektów budowlanych w wydawnictwie SEKOCENBUD ZWW 4 kwartał 2021 r.