Z dniem 1 stycznia 2021 r. w Polsce wzrosła płaca minimalna i najniższa stawka godzinowa przy umowach-zleceniach. Płaca minimalna wzrosła z 2600 zł do 2800 zł, natomiast stawka z 17,00 zł do 18,30 zł za godzinę zlecanej pracy. Był to więc wzrost zarówno płacy minimalnej jak i najniższej stawki godzinowej na poziomie 7,6% do 7,7%, w stosunku do 2020 r.

Z kolei z dniem 1 stycznia 2022 r. płaca minimalna wzrosła z 2800 zł do 3010 zł, natomiast stawka godzinowa z 18,30 zł do 19,70 zł za godzinę zlecanej pracy. Wzrost wyrażony w % zarówno płacy minimalnej jak i najniższej stawki godzinowej, w stosunku do 2021 r. był więc bardzo zbliżony do wzrostu w poprzednim roku.

Zgodnie z treścią Komunikatów Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w sprawie przeciętnego wynagrodzenia w IV kwartale 2020 r.” wynosiło ono 5457,98 zł a w IV kwartale 2021 r. odpowiednie wynagrodzenie wzrosło do 5995,09 zł. Oznacza to podwyżkę o 9,8%.

Jak na tym tle kształtują się zmiany stawek robocizny kosztorysowej w robotach budowlanych notowane w wydawnictwach SEKOCENBUD?

Przypominamy, że w ubiegłym roku (tj. w IV kwartale 2021 r. w stosunku do IV kwartału 2020 r.) średnie stawki robocizny kosztorysowej (netto) w robotach budowlanych, w podziale na rodzaje robót wzrosły od 8,3% do 8,5%. Czyli w ubiegłym roku procentowe wzrosty stawek robocizny kosztorysowej w poszczególnych rodzajach robót przekroczyły podwyżkę płacy minimalnej z początku roku, ale były nieco niższe niż wzrost przeciętnego wynagrodzenia, ustalony na podstawie Komunikatów Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w sprawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w IV kwartale 2021 r. i IV kwartale 2020 r.).

Tak więc w zakresie zmian stawek robocizny kosztorysowej (netto) w poszczególnych rodzajach robót budowlanych rok 2021, podobnie jak 2020 r., nie przyniósł tak dobrych wyników jak rok 2019, w którym wzrost wynosił 9,7% do 11,5% (w IV kw. 2019 r. w stosunku do IV kw. 2018 r.), a więc przekraczał podwyżkę przeciętnego wynagrodzenia w tym okresie (6,9%). Pomimo tego nie ma chyba w budownictwie powodów do narzekań, gdyż w ostatnich dwóch latach, z uwagi na sytuację epidemiczną i jej konsekwencje gospodarcze, warunki prowadzenia działalności gospodarczej były znacznie trudniejsze niż w 2019 r. Poza tym należy odnotować, że w 2021 roku tj. w IV kw. 2021 r. w stosunku do IV kw. 2020 r. przyrosty średnich stawek brutto w poszczególnych rodzajach robót osiągnęły poziom 8,9% do 9,6%, czyli praktycznie wielkość wzrostu przeciętnego wynagrodzenia. W tym miejscu przypominamy, że od I kwartału 2021 roku stawki brutto publikowane w wydawnictwach SEKOCENBUD są kalkulowane na podstawie odpowiednich stawek netto (minimalnych, maksymalnych i średnich) pochodzących z badań ankietowych prowadzonych na polskim rynku budowlanym oraz wskaźników narzutów (WKp i WZ), również zbieranych z rynku.

Wyższy przyrost, w tym samym okresie, stawek brutto (kalkulowanych) niż stawek netto świadczy o tym, że narzuty rynkowe w tym czasie też wzrosły.

Z porównania wskaźników narzutów kosztów pośrednich WKp w poszczególnych rodzajach robót z IV kwartału 2021 r. i IV kwartału 2020 r. wynika, iż w tym czasie zanotowano zwiększenie ich wartości na poziomach od 0,6 punktu procentowego do 1,3 punktu procentowego. Natomiast wskaźniki narzutów zysku WZ odnotowały wzrosty o 0,2 punktu procentowego we wszystkich rodzajach robót, za wyjątkiem robót inżynieryjnych, w których ten wzrost wyniósł 0,3 punktu procentowego. Wskaźniki narzutów kosztów zakupu wzrosły do 0,3 punktu procentowego.

W I kwartale 2022 r. średnie stawki robocizny kosztorysowej (netto) w robotach budowlanych, w podziale na rodzaje robót, wzrosły natomiast w stosunku do IV kwartału od 2,3% do 2,9%. Wzrosty stawek brutto były nieco wyższe i wyniosły w tym okresie od 2,7% do 3,1%. Biorąc pod uwagę, że I kwartał roku to jeszcze zima, mimo że w tym roku dosyć łagodna, jednak to czas poza sezonem budowlanym należy więc uznać iż takie wzrosty stawek robocizny kosztorysowej w systemie SEKOCENBUD, przystają do rynkowych zmian wynagrodzeń. Przypominamy jednocześnie że Informacja o stawkach robocizny do kosztorysowania i cenach pracy sprzętu budowlanego (IRS) z I kw. 2022 r. , ukazała się w sprzedaży w lutym, a więc publikowane w niej stawki i narzuty były notowane w styczniu br. Nie mogą więc obejmować skutków zawirowań gospodarczych wywołanych działaniami wojennymi w Ukrainie.

Podsumowując należy niestety stwierdzić, że zarówno w ubiegłym jak i na początku bieżącego roku, pomimo zadowalających zmian średnich stawek robocizny kosztorysowej netto i brutto, nadal utrzymuje się zbyt niski wzrost minimalnej stawki robocizny kosztorysowej netto w stosunku do wzrostu płacy minimalnej oraz spłaszczenie poziomów stawek maksymalnych w stosunku do minimalnych, co jest niepokojącym zjawiskiem. Tak niesatysfakcjonujący wzrost stawek minimalnych i maksymalnych, odzwierciedla niestety mało optymistyczne nastroje firm budowlanych i inwestorów oraz potwierdza spadek koniunktury w budownictwie w 2021 roku i na początku bieżącego roku.